Obróbka metalu - co to jest?

Co dowiesz się z artykułu:

• Definicja obróbki metalu
• Rodzaje procesów obróbki metalu

Jeśli działacie w branży przemysłowej lub macie z nią cokolwiek wspólnego z pewnością spotkaliście się z terminem obróbki metalu. Czy jednak wiecie, czym tak naprawdę jest obróbka metali? Często spotykamy się z sytuacją, kiedy to firma działająca właśnie w tej branży i klient zlecający usługę mają, powiedzmy drobny problem związany z nazewnictwem pewnych procesów czy usług. Z czego to wynika? No właśnie przyczyn jest kilka, ale główną jest to, że osoby pracujące w tego typu przedsiębiorstwie posługują się raczej językiem technicznym, natomiast przeciętny człowiek posiada wiedzę dostępną najczęściej w sieci, niestety często nieusystematyzowaną. Skutkuje to niestety błędnym nazewnictwem. Jeżeli, dalej nie wiesz, co zawiera się w pojęciu jakim jest obróbka metalu,
a terminologia z tym związana jest dla Ciebie czarną magią, to ten wpis jest specjalnie dla Ciebie. Postaramy się w przystępny sposób przedstawić jak to właściwie jest.

Definicja obróbki metalu

Obróbką metalu nazywamy szereg procesów, które w sposób bezpośredni wpływają na zmianę wymiarów, gramatury obrabianego metalu. Podstawowym podziałem, jeżeli chodzi o rodzaje obróbki metalu jest cięcie, formowanie oraz łącznie. To właśnie na nich opierają się inne procesy. Wiele źródeł podaje jako podstawowe procesy skrawanie, obróbkę plastyczną, obróbkę chemiczną oraz cieplną. Jednak te ostatnie, są to już jednak procesy dodatkowe zmieniające właściwości metalu.
Te trzy główne procesy dzielą się na wiele innych.  

Rodzaje procesów obróbki metalu

Gdy już poznaliśmy te najważniejsze, możemy przedstawić kolejne podziały.
Procesy cięcia wykorzystywane są do rozdzielania materiału. Dzielą się one wg poniższej klasyfikacji na:

1. Obróbkę metalu na zimno, podczas której  powstaje materiał ubytkowy (inaczej nazywaną właśnie obróbką ubytkową). Zaliczamy do niej m.in. frezowanie, toczenie, struganie i dłutowanie czy też wiercenie.
2. Obróbkę termiczną, gdzie proces cięcia zachodzi poprzez odparowanie lub wytopienie materiału. Jest to wycinanie laserowe oraz cięcie gazem.
3. Obróbka pozostała, czyli wszelkie inne procesy, które nie kwalifikują się do tych powyższych. Przykładem może być tutaj obróbka chemiczno-ścierna.

Procesy formowania, czyli plastyczna obróbka ma celu, osiągniecie zamierzonego kształtu i wymiarów elementów metalowych, poprzez działanie sił zewnętrznych. Procesy obróbki plastycznej również możemy podzielić na podprocesy. Są to:

1. Walcowanie, wykonywane za pomocą urządzeń jakimi, są walcarki, za pomocą których materiał kształtuje się przez obracanie pomiędzy rolkami, walcami i tarczami.
2. Ciągnienie, stosowane do formowania drutu lub pręta. Kształtowanie zachodzi poprzez oddziaływanie siły osiowej, wywieranej za pomocą ciągarki.
3. Kucie – jest metodą kształtowania metalu na gorąco, zachodzące pod wpływem uderzenia lub nacisku narzędzia roboczego jakimi są np. młoty czy walcarki kuźnicze.
4. Wyciskanie zachodzi pod wpływem nacisku odpowiedniego narzędzia, jakim jest stempel i matryca.
5. Tłoczenie, to szereg procesów technologicznych obróbki plastycznej przeprowadzanych w większości na zimno. Przeprowadza się je za pomocą narzędzi, jakimi są tłoczniki, na specjalnych prasach mechanicznych oraz hydraulicznych.

Procesy łączenia metalu możemy podzielić na dwie główne kategorie,
a mianowicie na:

1. Połączenia rozłączne czyli takie, które można wielokrotnie montować i rozmontowywać. Do takich zaliczamy połączenia wciskowe, kołkowe, sworzniowe, wpustowe oraz połączenia gwintowe.
2. Połączenia nierozłączne – są to połączenia stałe, w przypadku których podczas próby rozłączenia dochodzi do uszkodzenia bądź zniszczenia łączonych elementów lub łączników. Wyróżniamy tutaj takie metody jak nitowanie pośrednie i bezpośrednie, połączenia za pomocą łapek, połączenie poprzez zawalcowanie oraz zawinięcie, połączenie zgrzewane, spawanie oraz lutowanie.

Oczywiście każde z tych procesów można podzielić bardziej szczegółowo, jednakże tak prezentuje się podstawowy podział rodzajów obróbki metalu.