Stal tworzy obecną rzeczywistość. Znajdziemy ją zarówno w konstrukcjach budowlanych czy maszynach, jak i przedmiotach użytku codziennego. Obecność dodatkowych pierwiastków oraz obróbka pozwalają otrzymać zróżnicowane właściwości charakterystyczne dla różnych gatunków tego materiału. Jakie są rodzaje stali i co warto o nich wiedzieć?
Stal to plastycznie i cieplnie obrabiany stop żelaza z węglem otrzymywany w procesach stalowniczych ze stanu ciekłego. Graniczne stężenie węgla w stopie wynosi 2%. Różne rodzaje stali mogą zawierać również pierwiastki stopowe takie jak m.in.: aluminium, chrom, kobalt, krzem, mangan, miedź, molibden, nikiel, ołów, tytan, wanad czy wolfram. Dodanie tych pierwiastków pozwala nadać stalom określone właściwości takie jak zwiększona twardość, wytrzymałość, odporność na korozję czy ścieranie.
Jak powstaje stal? W wielkim piecu umieszcza się rudę żelaza wraz z dodatkami w odpowiednich proporcjach, w tym z topnikami pomagającymi usuwać zanieczyszczenia. Produktem tego procesu jest spiek, który razem z koksem stanowi wsad. Do pieca wdmuchiwane jest powietrze o temperaturze wynoszącej około 1000°C. Powstała surówka jest następnie transportowana do stalowni, w której wykonuje się proces odsiarczania i oczyszczania tlenem w temperaturze 1600-1700°C. Płynna stal zostaje wzbogacona w odpowiednie dodatki stopowe, a następnie trafia na linię ciągłego odlewania, gdzie zostaje schłodzona do stałego stanu skupienia oraz wstępnie formowana.
Podstawowe rodzaje stali dzielimy ze względu na zawartość dodatków stopowych na stale niestopowe i stopowe. Klasyfikacja stali uwzględnia także podziały w zależności od zastosowania czy jakości. Omówmy zatem najważniejsze typy stali.
Stale niestopowe to stale, które nie zawierają pierwiastków stopowych, lub w których natężenie każdego z pierwiastków stopowych jest niższe od ustalonej wartości granicznej.
Stale niestopowe dzielą się ze względu na klasy jakości na:
Stale stopowe to stale, w których stężenie co najmniej jednego z pierwiastków stopowych jest większe lub równe ustalonej wartości granicznej.
Stale stopowe dzielimy na:
Stale stopowe można również podzielić ze względy na rodzaj zawartych pierwiastków stopowych na:
Podobnie jak w przypadku stali niestopowych, stale stopowe możemy podzielić ze względu na klasy jakości na:
Stal nierdzewna to specjalny rodzaj stali stopowej zawierający ≥10,5% Cr i ≤1,2% C. Głównym kryterium podziału stali nierdzewnych są ich własności. Z tego względu materiały te dzielimy na stale:
Specjalny charakter tego rodzaju stali nadaje im szczególnych właściwości, dlatego obróbka stali nierdzewnej musi zostać odpowiednio dobrana. Z naszego pozostałych artykułów dowiesz się między innymi, jak spawać stal nierdzewną.
Różne rodzaje stali można łatwo rozpoznać dzięki specjalnym systemom oznaczania stali. System znakowy (według PN-EN 10027-1:1994) składa się z symboli literowych i cyfr. System cyfrowy (według PN-EN 10027-2:1994) składa się tylko z cyfr. Symbole zostają dobrane w sposób ułatwiający rozpoznanie cech charakterystycznych danego materiału, na przykład zastosowania, własności mechanicznych lub fizycznych albo składu chemicznego.
Niezależnie od rodzaju stali materiały te można poddawać procesowi znanemu jako obróbka CNC. Więcej na ten temat pisaliśmy w artykule: Co to jest obróbka CNC. Należy jednak pamiętać o zróżnicowanych właściwościach takich jak twardość czy ciągliwość, dlatego podczas obróbki konieczne jest dostosowanie parametrów procesu w zależności od cech obrabianego materiału.
Profesjonalne krawędziowanie wykonywane w naszej firmie pozwala zachować wszystkie paramenty nawet w przypadku elementów, które wymagają zastosowania wielu linii gięcia. Plastyczne formowanie blach jest w naszej firmie przeprowadzane na zimno.
Malowanie proszkowe przeprowadzane na specjalistycznej linii wykonujemy poprzez nanoszenie cząsteczek farby, a następnie umieszczenie malowanego elementu w piecu konwekcyjnym. Farby jakich używamy są produkcji sprawdzonych i uznanych marek.
Obróbka powierzchni metalowych, która jest przeprowadzana w naszym zakładzie to szlifowanie, polerowanie, a także satynowanie. Metody te znajdują zastosowanie w przypadku elementów meblowych czy dekoracyjnych nadając obrabianym detalom piękny wygląd.
Gwarantujemy precyzyjne wycinanie laserowe, elementów z różnego rodzaju blach oraz całkowitą powtarzalność seryjną procesu produkcyjnego. Obróbka stali odbywa się na laserach CNC najwyższej klasy, posiadających obszar roboczy 3000 × 1500 mm.
Solidne spawanie, jakie świadczymy w naszej firmie, zawdzięczamy naszym doświadczonym pracownikom. Wytrzymałe, ale i estetyczne łączenie elementów wykonujemy metodami TIG oraz MIG/MAG.
W ramach usług dodatkowych wykonujemy cięcie rur i profili piłą taśmową, gwintowanie, kształtowanie rur i profili, zgrzewanie trzpieni oraz wiele innych.